Uit de brieven blijkt dat Cyriel eindelijk ook nieuws had verkregen over de toestand in Zarren. Berichten uit Zarren waren bijzonder schaars. Brieven uit het bezette België maakten vaak lange omwegen – via Duitse tussenpersonen en kennissen in Amerika – om uiteindelijk in Frankrijk te belanden. Soms kon ook uit gesprekken met Duitse krijgsgevangen informatie over bezet België gewonnen worden.
Met Duitsche gekwetste heb ik ook gesproken. Ze zijn langs Cortemarck en Handzaeme gekomen – hebben eenige dagen in Zarren verbleven. Er is weinig schade in ’t dorp; enkel van bommen op sommige huizen. Sinds lang zijn de menschen weg – waar naartoe heb ik niet kunnen weten.
Brief van Cyriel aan zijn vrienden, plaats onbekend, 25 april 1918 // Lees hier alle brieven //
We vermeldden al dat het kruidenierswinkeltje van Charles Deruytter in de eerste oorlogsdagen goede zaken deed. Hoe de oorlog verder voor de koster en zijn kinderen verliep is niet zo duidelijk. Ook onder de moeilijke omstandigheden van de oorlog ging het leven verder, al lag Zarren het op amper 3 kilometer van het front. Wel weten we dat er bij het gezin Deruytter, net zoals bij vele andere, Duitse soldaten werden ingekwartierd. Hier zien we een foto van Charles Deruytter, dochters Maria en Madeleine, pleegmoeder Louise, de buurvrouw en… twee ingekwartierde Duitsers.
Tot de zomer van 1917 klopte de optimistische inschatting van Cyriel: het dorp leed inderdaad relatief weinig schade. Maar dan vond de Derde Slag om Ieper plaats, ook bekend als de Slag om Passendale. Dat was een vernietigende uitputtingsslag waarbij Zarren volledig van de kaart werd geveegd, net als de omliggende dorpen. In juli 1917 was de hele bevolking het dorp ontvlucht. Bij de vluchtelingen waren zeker ook Charles Deruytter en de kinderen. Net als vele streekgenoten weken zij uit naar het Oost-Vlaamse Nevele. Een indruk van de verwoesting die vervolgens in Zarren werd aangericht krijg je op deze foto van de dorpskern na de bevrijding. De kosterswoning op de markt werd na de oorlog niet heropgebouwd.