Deel 9: Herinnering

Er bleef een foto bewaard die waarschijnlijk is genomen als aandenken aan de terugkeer van Constant bij zijn familie. We zien een ouder geworden Constant, zijn vader Charles en de twee zussen. Constant, nog in legeruniform, draagt om zijn arm een zwarte rouwband ter herdenking van zijn gesneuvelde broer.

Charles, Marie, Madeleine en Constant (met rouwband). Missen op de foto: de gesneuvelde Cyriel en de oudste broer Joseph, die vaak ziek was

Enkele jaren later kreeg de oudste broer van het gezin, Joseph Deruytter, een zoon en noemde hem als eerbetoon Cyriel. De familie telde dus een tweede Cyriel Deruytter, die onderwijzer werd. Maar ook met hem liep het niet goed af; hij stierf als twintiger na een ongeval op een kermismolen. Joseph zelf kampte met gezondheidsproblemen en zou overlijden in een psychiatrische inrichting. De twee zussen, Marie en Madeleine, bleven ongetrouwd. Ze woonden hun hele verdere leven in Zarren, waar ze het kruidenierswinkeltje van hun vader verderzetten.

Constant wordt burgemeester

Constant overleefde de oorlog zonder verwondingen. Ook hij behaalde twee frontstrepen voor moedig gedrag en ontving talrijke onderscheidingen. Tot 1919 bleef hij in het Belgisch leger, dat het Duitse Rijnland bezette. Twintig jaar later, in 1938, werd hij opnieuw opgeroepen als reserveofficier maar omdat drie zonen had moest hij niet in actieve dienst. Hij behaalde een diploma, werkte een tijdje in Brussel en vestigde zich nadien als makelaar in levensverzekeringen voor de Boerenbond. Van 1947 tot aan zijn dood in 1964 was hij bovendien burgemeester van Zarren voor de Christelijke Volkspartij (CVP). Constant was een geliefde burgervader die bekend stond om zijn zachtaardig karakter. Samen met zijn vrouw Alice Vandenbroucke kreeg hij drie zonen: Godfried en de tweeling Wilfried en Daniel.

Constant Deruytter met zijn vrouw Alice en zijn zoons Wilfried, Godfried en Daniel

Godfried werd onderwijzer en trok met zijn vrouw Irène naar Oostende. Wilfried en Daniel bleven in Zarren, waar ze in aanpalende huizen woonden in de Stadenstraat. De grote gemeenschappelijke tuin zou decennialang het toneel zijn van zondagse familiereünies en voor de volgende generaties dienen als speelterrein. Wilfried volgde in zijn vaders voetsporen: hij ging in de gemeentepolitiek en werd schepen. Ook zette hij de zaak in verzekeringen verder, terwijl zijn vrouw Georgette een spaarkas uitbaatte. Daniel werd horlogemaker en hield samen met zijn vrouw Andrea een kleren- en juwelierswinkel.

100 jaar Eerste Wereldoorlog: een oud verhaal komt boven

Voor de kinderen en kleinkinderen van Godfried, Wilfried en Daniel was Cyriel Deruytter geen onbekende. Het verhaal van de gesneuvelde grootoom werd over de generaties heen doorverteld. Materiële getuigenissen wekten de nieuwsgierigheid van zij die Cyriel en Constant niet zelf hadden gekend: een ingelijst portret in het huis in Oostende (zie onder), het boekje Heldhaftige Zielen dat zorgvuldig bewaard werd in Zarren, mysterieuze medailles…

Ingelijst herdenkingsportet “Landeken lief, met mijn Bloed ‘k hielp u vry, bid voor my!”

Dankzij Jan Deruytter kwam een deel van Cyriels correspondentie boven water, een speurtocht op internet leverde zelfs nog onbekende brieven op. De familie had ondertussen ook twee historici voortgebracht: Brecht en Barbara.

De herdenkingen rond honderd jaar Eerste Wereldoorlog waren voor ons de aanleiding om het verhaal van Cyriel nu eens grondig uit te spitten. In augustus 2018, een eeuw na zijn overlijden, herdachten we Cyriel met een voordracht over zijn leven en een kleine ceremonie op de begraafplaats van Houthulst. Deze website vormt daarvan de neerslag. We hopen dat ze de herinnering levend zal houden aan twee Zarrense broers en de waanzinnige oorlog die ze beleefden.

Herdenking van Cyriel op de militaire begraafplaats van Houthulst in 2018

Geef een reactie